Deze vele verschijningsvormen van eenzaamheid
Eenzaamheid is moeilijk te omschrijven, want er zijn vele verschijningvormen. Je kunt alleen zijn tussen mensen, als je diepgang mist of de vanzelfsprekendheid van vrienden en familie. Een dierbare verdwijnt plotseling uit je leven of je denkt dat je de ander niets te bieden hebt. Welke opvang is er? Welke initiatieven kun je zelf nemen? In Het Gemis gaat Peter de Ruiter op onderzoek uit. Hij ontdekt vrijwilligers die vrienden worden, terwijl voor anderen een anoniem telefoongesprek al uitkomst biedt. Aan de andere kant zijn er mensen die uitdrukkelijk kiezen voor de stilte om hen heen. Maar sommigen verlangen in hun laatste levensfase toch naar een klankbord voor hun pijn. Ook daar zijn instanties voor. De diepste eenzaamheid lijkt te bestaan in een uitvaart zonder belangstellenden. Of heeft de overledene het zo gewild, zo vraagt de dichter aan het graf zich af. De eerste zes delen van Het Gemis zijn verschenen. Elke maand verschijnt een nieuw deel. Abonneer je gratis op Luisterdoc om niets te missen. Het Gemis kun je ook beluisteren via luisterplatforms als Storytel, de online bibliotheek, Kobo Plus, Podimo en Fluister. |
Vermeldingen
LVGO Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk wonen van Ouderen Volkskrant 27 januari 2024 (paywall, pdf zie onder) Slachtofferhulp Nederland 6 januari 2024 Interview Peter de Ruiter bij Den Haag FM 13 december 2023 Deel mee!.Netwerk voor de zorg Archipel & Willemspark Den Haag And counting...
|
Het Gemis #1:
Van vrijwilliger naar vriendin Janneke (80) woont het grootste deel van haar leven in de Haagse wijk Bezuidenhout. Zonder kinderen, laat staat kleinkinderen, heeft ze het gevoel geen vol leven te leiden. Ook de oppervlakkigheid van het huidige bestaan speelt haar parten. Dat verandert als ze in contact komt met Enneke (45). Bij haar treft ze diepgang en de warmte van een gezin. Het leidt tot een wederkerige vriendschap, ondanks hun aanvankelijk ‘georganiseerde’ ontmoeting. |
Het Gemis #2:
Een luisterende stem Sinds 1957 is het in Nederland mogelijk telefonisch je zorgen te bespreken met een onbekende. De meeste van de nu meer dan 300.000 telefoontjes per jaar naar De Luisterlijn verbergen een bepaald soort eenzaamheid: je hebt niemand om je heen om je problemen te bespreken. Vroeger kwamen de vrijwilligers achter ‘de hoorn’ ook daadwerkelijk in actie, bijvoorbeeld met onderdak. In deze tijd blijven de vrijwilligers op afstand. Een teken des tijds? |
Het Gemis #3:
Regie over alleen zijn Met de stichting 'Eenzame dood' begeleiden John Jansen en zijn collega’s mensen in hun laatste levensfase. Zij kunnen niet terugvallen op een sociaal netwerk, maar hebben wel behoefte aan een klankbord en een steun in de rug. Toch blijven sommigen zich eenzaam voelen omdat de ‘vanzelfsprekendheid’ van de nabijheid ontbreekt. Niettemin beschikken mensen die voor een alleengang kiezen over de kracht zelf de regie te houden. Die komt tot uiting op de laatste momenten dat zij in deze wereld verkeren, of vlak daarna. |
Het Gemis #4:
Een laatste groet Dichters dichten gedichten voor mensen die aan het einde van hun leven niemand meer kennen. Op de ‘eenzame uitvaart’ vatten de dichters in luttele woorden een heel leven samen, of slechts de laatste momenten. Waarom doen zij dat, en hoe? Luister naar de woorden van Ruth van Rossum, Hester Knibbe en teamleider Eric den Heijer van de Haagse begraafplaats Westduin, die ook muziek en gedichten inzet om ook zonder ‘belangstellenden’ mensen met respect vaarwel te zeggen. Terwijl de anonimiteit in de samenleving toeneemt, worden uitvaarten persoonlijker. |
Het Gemis #5:
Ik vermis je Een naaste die plotseling verdwijnt laat de achterblijver in ontreddering achter. Wat maakt een vermissing voor een mens zo onwezenlijk? Jeanne van Veggel (81) mist haar dochter sinds zij in 2018 in Nepal ging wandelen. Zij liep vele malen haar dochters pad in de Himalaya, maar vond haar niet. Willem-Jan van der Heijden kwam om tijdens de tsunami in 2014, maar over zijn lot bestond maanden onzekerheid. Zijn vriend Bram Schilham ging hem zoeken en probeerde het noodlot zo lang mogelijk van zich af te houden. Hij schreef er een boek over. Franck Wagemakers van Slachtofferhulp Nederland laat zijn licht schijnen op wat mensen drijft op hun zoektocht tussen hoop en vrees. |
Het Gemis #6:
Alle gelukkige gezinnen zijn gelukkig op hun eigen wijze 1 maart 2024 - Joan Richardson (36) en George van Loon (28) misten in hun jeugd stabiliteit en veiligheid. Met therapie en veel doorzettingsvermogen proberen ze een herhaling van het verleden te voorkomen. Binnenkort bezegelen ze hun liefde met een baby. |
Het Gemis #7
Samen wonen, samen leven 14 april 2024 - Voor wie zijn buren niet kent, is een woongemeenschap een uitkomst. Als je die van nul af aan opbouwt, kun je zelf kiezen wie je buren worden. Lieve en Felicitas, beiden 62, hebben dit gedaan in het Limburgse Münstergeleen. Ze hebben een eigen huis en delen gemeenschappelijke voorzieningen. Dat is niet vrijblijvend: je moet soms met elkaar in gesprek. Daar staat tegenover dat je je minder zorgen hoeft te hebben over aanspraak, gemeenschapszin en later: zorg voor elkaar. Deze aflevering is tot stand gekomen met hulp van FocusCura, een bedrijf dat mensen helpt langer zelfstandig te blijven. |
Het Gemis #8
Zin geven aan je leven, ook na je pensioen "Als je werkt, heeft het leven vanzelf zin", zegt Ite (74). Ze is vrijwel haar hele werkzame leven al maatschappelijk betrokken. Maar na je pensionering vereist sociaal contact extra inspanning. Daar slaagt ze in, op vele gebieden. Toch voelt ze zich niet beantwoorden aan de norm: geen kinderen, geen gezin. Ze mist een arm over haar schouder. Haar partner is veertien jaar geleden zeer plotseling overleden. |