Peter Siers omstreeks 1940
Het verzet van zanger en cabaretier Peter Siers
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kan de Duitse bezetter rekenen op de hoon en spot van tal van artiesten. Ook NSB'ers moeten het ontgelden. Het gebeurt verhuld, want het is gevaarlijk. De Haagse cabaretier Peter Siers lijkt te veel risico's te nemen met zijn kritische teksten. Hij belandt voor zes maanden in het Oranjehotel, zoals de Scheveningse gevangenis dan wordt genoemd.
Peter Siers (1910-2001) is nog niet opgenomen in de geschiedenisboekjes. Dat is jammer, want hij is de enige verzetszanger van wie zoveel liedjes bewaard zijn gebleven. Hij heeft er na de oorlog acht opgenomen. Begin 2021 hebben zanger Joost van Tongeren en pianist Patrick Hopper twee van zijn liedjes opnieuw opgenomen: Oranjehotel en Laatste brief. Je kunt ze beluisteren via deze pagina. Als onderdeel van de herontdekking van Peter Siers is er een ebook met een beknopte biografie over hem verschenen, zijn zijn liedjes in de versie van 1945 opnieuw gepubliceerd en is er een podcast over hem gemaakt.
Meer informatie: Peter de Ruiter / Luisterdoc [email protected] 070 306 00 13 / 0626 046 210
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kan de Duitse bezetter rekenen op de hoon en spot van tal van artiesten. Ook NSB'ers moeten het ontgelden. Het gebeurt verhuld, want het is gevaarlijk. De Haagse cabaretier Peter Siers lijkt te veel risico's te nemen met zijn kritische teksten. Hij belandt voor zes maanden in het Oranjehotel, zoals de Scheveningse gevangenis dan wordt genoemd.
Peter Siers (1910-2001) is nog niet opgenomen in de geschiedenisboekjes. Dat is jammer, want hij is de enige verzetszanger van wie zoveel liedjes bewaard zijn gebleven. Hij heeft er na de oorlog acht opgenomen. Begin 2021 hebben zanger Joost van Tongeren en pianist Patrick Hopper twee van zijn liedjes opnieuw opgenomen: Oranjehotel en Laatste brief. Je kunt ze beluisteren via deze pagina. Als onderdeel van de herontdekking van Peter Siers is er een ebook met een beknopte biografie over hem verschenen, zijn zijn liedjes in de versie van 1945 opnieuw gepubliceerd en is er een podcast over hem gemaakt.
Meer informatie: Peter de Ruiter / Luisterdoc [email protected] 070 306 00 13 / 0626 046 210
 Hijlco Span
Peter Siers op 4 mei bij Volgspot op NPO Radio 5
Zanger Joost van Tongeren en pianist Patrick Hopper zijn op dinsdag 4 mei 2021 te gast geweest bij Hijlco Span in zijn programma Volgspot. Zij hebben live vier liedjes van Peter Siers ten gehore gebracht: Oranjehotel, Laatste brief, Koenraad en Hollandsche mensen. Tussendoor is Peter de Ruiter geïnterviewd over leven en werken van Peter Siers naar aanleiding van de podcast die hij over hem heeft gemaakt. Luister hier naar de uitzending en kijk hier naar de video's van de vier liedjes |
 Het Pier Palla Concertorgel
Peter Siers op 5 mei op het Pier Palla Concertorgel
Het lied Oranjehotel van Peter Siers is op 5 mei 2021 uitgevoerd tijdens het Pier Palla Bevrijdingsconcert door Joost van Tongeren (zang) en Patrick Hopper (orgel). Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft Peter Siers meegedaan aan muziekmiddagen van de AVRO waar ook Pier Palla zelf speelde. Luister hier naar een deel van de stream |
|
Luister naar nieuwe opnamen van twee liedjes
In 2021 hebben Joost van Tongeren (zang) en Patrick Hopper (piano) twee liedjes van Peter Siers opnieuw opgenomen: Oranjehotel en Laatste brief. De nieuwe versie van Oranjehotel bevat een extra couplet, waarvoor op de oorspronkelijke 78-toerenplaat geen plaats was. |
Lees het ebook met de beknopte biografie
Willem van 't Oosten (85) woonde als kleine jongen naast Peter Siers in het zogeheten Artiestenhofje in Den Haag. Hier vonden meer kunstenaars een woonplek, onder wie ook schilder Theo Bitter. Begin deze eeuw heeft Willem onderzocht wat er geworden is van zijn vroegere buurman. Zijn beknopte biografie is uitgegeven als ebook, waarin ook acht van Peters liedjes zijn opgenomen. Dit ebook is te koop bij onder meer Bol.com. De pdf van het ebook (zonder de liedjes) kun je hier gratis downloaden. 
|
Luister naar de liedjes in de versies van 1945
Peter Siers heeft na de oorlog acht van zijn liedjes opgenomen in de beroemde GTB Studio in Den Haag. Dat waren 78-toerenplaten, met aan elke kant een ander nummer. Er zijn dus vier verschillende platen gemaakt, plus één met twee solonummers van Peters pianist Walter Matthies. Het is niet duidelijk waarom Peter Siers de nummers heeft opgenomen. De oorlog was voorbij; wie zat te wachten op verzetsliederen? Ook is niet bekend hoe het cassettebandje met de nummers is beland in het Haags Gemeentearchief. Alle teksten van de nummers staan in het ebook dat over Peter Siers is gemaakt. Luister hier naar de oude opnames van de liedjes van Peter Siers en hier naar de nieuwe opnames (2021). |
Luister naar de podcast over Peter Siers
In de podcast over Peter Siers duikt Peter de Ruiter in de geschiedenis van de verzetszanger. Met muzikale voorbeelden schetst hij een tijdsbeeld, waarin hij ook weergeeft welke andere kritische geluiden te horen waren voor en tijdens de oorlog. Zo komt de betekenis van Peter Siers naar voren als een cabaretier die zijn rug recht hield. Aan het woord komen biograaf Willem van 't Oosten, Onno Sinke (auteur van 'Verzet vanuit de verte', een boek over Radio Oranje) en Maarten Eilander (archivaris Nederlands Theater Instituut). Deze podcast is alleen te beluisteren bij Storytel, de bibliotheek en andere betaalde luisterplatforms.. | ||
Podcast over de nieuwe opnames van liedjes van Peter Siers.
Op maandag 1 maart hebben zanger Joost van Tongeren en pianist Patrick Hopper in de Haagse Happy Birdstudio twee liedjes van Peter Siers opnieuw opgenomen: Oranjehotel en Laatste brief. Luister hier naar de podcast die tijdens de opnames is gemaakt. Hans Gramberg, voorlichter van het Oranjehotel dat nu een museum is, was er ook bij. Mastering: Jan-Pieter Geersing van Audiochef. Van de nieuwe opnames zijn ook twee filmpjes gemaakt: Oranjehotel en Laatste brief.
Deze podcast is alleen te beluisteren bij Storytel en de bibliotheek.
Op maandag 1 maart hebben zanger Joost van Tongeren en pianist Patrick Hopper in de Haagse Happy Birdstudio twee liedjes van Peter Siers opnieuw opgenomen: Oranjehotel en Laatste brief. Luister hier naar de podcast die tijdens de opnames is gemaakt. Hans Gramberg, voorlichter van het Oranjehotel dat nu een museum is, was er ook bij. Mastering: Jan-Pieter Geersing van Audiochef. Van de nieuwe opnames zijn ook twee filmpjes gemaakt: Oranjehotel en Laatste brief.
Deze podcast is alleen te beluisteren bij Storytel en de bibliotheek.
Het verhaal van Peter Siers: een zanger die zijn rug recht hield
Peter Siers trad in de jaren dertig en in de Tweede Oorlog op als zanger en cabaretier. Hij zong onder meer liedjes waarin hij de Duitse bezetter, de NSB en de schijnheilige Nederlander tijdens de bezetting hekelde. Een aantal van zijn liedjes, opgenomen bij de toentertijd bekende Haagse muziekstudio GTB van Gerard Theo Bakker, is in 2019 uitgebracht als (digitaal) album onder de titel Schijn & Heiligheid. De nummers zijn teruggevonden in het Haags gemeentearchief; ze stonden op een cassettebandje. Peter Siers heeft de nummers opgenomen met pianist Walter Matthies.
Peter Siers trad in de jaren dertig en in de Tweede Oorlog op als zanger en cabaretier. Hij zong onder meer liedjes waarin hij de Duitse bezetter, de NSB en de schijnheilige Nederlander tijdens de bezetting hekelde. Een aantal van zijn liedjes, opgenomen bij de toentertijd bekende Haagse muziekstudio GTB van Gerard Theo Bakker, is in 2019 uitgebracht als (digitaal) album onder de titel Schijn & Heiligheid. De nummers zijn teruggevonden in het Haags gemeentearchief; ze stonden op een cassettebandje. Peter Siers heeft de nummers opgenomen met pianist Walter Matthies.
|
Succesvol in tijden van oorlog Peter Siers is een artiestennaam. Zijn oorspronkelijke naam was Pieter Ferdinand Oudkerk Pool. Zijn ouders kwamen uit Amsterdam en zijn begin jaren dertig naar Den Haag verhuisd. Peter woonde aanvankelijk bij hen in, maar betrok voor de oorlog een hofjeswoning in het Artiestenhofje aan de Trompstraat, waar Theo Bitter de bekendste beeldend kunstenaar was. In het gekraakte hofje woonden ook circusartiesten. Na de oorlog woonde Peter Siers onder meer aan de Hugo de Grootstraat 94, waar hij in 1950 failliet is verklaard. Niettemin is hij tot in de jaren vijftig blijven optreden. Bekendste liedje Oranjehotel Peter Siers' bekendste liedje is Oranje Hotel, een cynische tekst over de Scheveningse gevangenis waar de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog verzetsmensen, gelovigen, homoseksuelen en Joden opsloot. Peter Siers heeft er zelf gezeten van 28 januari tot 27 juli 1943, in cel 502. De reden is niet bekend. Het kan zijn vanwege de inhoud van zijn liedjes of mogelijk vanwege homoseksueel gedrag (hij is nooit getrouwd). Siers was vermoedelijk wel aangesloten bij de Nederlandse Kultuurkamer; een verplichting van de Duitsers om in het openbaar te mogen optreden. Dat valt tenminste af te leiden uit krantenberichten uit die tijd, waarin Siers' optredens worden aangekondigd. Dat liep natuurlijk in de gaten bij de bezetter. Een van zijn vaste podia was café-restaurant Piccadilly, gevestigd in een immens neo-klassicistisch gebouw dat vroeger op de hoek stond van de Lange Poten en de Hofweg in Den Haag (zie foto boven, geheel rechts). Hij trad hier met anderen op in het Piccadilly-cabaret. In de jaren dertig trad hij ook op in Duitsland. Vouwblad in archief NIOD Tijdens de oorlog zong Peter Siers ook voor de radio, voor de AVRO. Dat verklaart mogelijk het vouwblad in het archief van het NIOD waarop de teksten van vier zijn liedjes zijn afgedrukt, onder verwijzing naar 'AVRO 1940-1943'. Deze liedjes zijn Oranje Hotel, Oome Toon op het oorlogspad (bedoeld wordt Anton Mussert, de leider van de NSB), Jan Hagel en Nederland blijf eensgezind! Van dit laatste lied is geen opname bekend. Een grammofoonplaat met liedjes was in der tijd alleen te koop bij de Bijenkorf in Den Haag en Peter Siers was gevestigd aan de Ieplaan 6, zo vermeldt de folder. Siers heeft het nooit ver geschopt als artiest. Hij wist rond de oorlog goed in te spelen op de actualiteit, maar die gewiekstheid – of de behoefde daaraan - droogde vermoedelijk in tijden van wederopbouw op. Een bron noemt hem 'een artiest van de tweede garnituur'. In krantenberichten van voor en en tijdens de oorlog wordt hij opgehemeld, maar het lijkt alsof Peter Siers deze stukjes zelf ter promotie heeft aangeleverd. Over zijn verdere bestaan is vrijwel niets bekend. Een ver familielid is in de jaren zeventig nog bij hem op bezoek geweest. Hij woonde toen wat armoedig in een volkswijk. Peter Siers is geboren op 17 oktober 1910 en overleden op 10 januari 2001. Hij is negentig jaar geworden. Een overlijdensbericht in de krant is niet gevonden. Publicaties In de Oud-Hagenaar van 12 januari 2010 staat een reportage over het Artiestenhofje aan de Haagse Trompstraat, met een foto uit 1940 waarop een aantal 'artiesten' aan de thee is, onder wie Peter Siers. Een vergelijkbaar artikel stond in Het Leven, vermoedelijk in 1940. For the record de adressen waar de ouders van Peter Siers in Den Haag hebben gewoond: Zoutmanstraat 59a (30 juni 1936), Groot Hertoginnelaan 234 (5 augustus 1936) en Ieplaan 6 (14 juni 1938). Meer verhalen over en met Peter Siers
|
Peter Siers (links) aan de kook met Theo Bitter, 1940.
Oud-buurjongen van Peter Siers schrijft biografie
Oud-Hagenaar Willem van 't Oosten was ooit de buurjongen van zanger en cabaretier Peter Siers. Toen hij in 2001 hoorde van diens overlijden, is hij op onderzoek uitgegaan. Hoe was het Peter Siers vergaan? Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij succesvol in het Haagse amusementscircuit en daarbuiten. Hij trad zelfs op in Duitsland en voor de AVRO-microfoon. Maar na de oorlog kalfde de belangstelling voor zijn kunsten snel af. Willems grootste vondst is een cassettebandje met acht liedjes van Peter Siers, opgenomen rond 1945, dat stof ligt te vergaren in het Haags Gemeentearchief. Die liedjes en de teksten daarvan zijn opgenomen in dit ebook, gecombineerd met het beknopte levensverhaal van Peter Siers. Beknopt, want Siers heeft de geschiedenisboekjes niet gehaald en er is niet veel over hem bekend gebleven. Maar anders dan bij veel collega's uit de oorlogstijd, zijn de liedjes van Peter Siers bijzonder kritisch jegens de bezetter en jegens lankmoedige Nederlanders die hun hoofd laten hangen naar de NSB. Peters biograaf Willem van 't Oosten heeft met deze uitgave een waardig gedenkteken geschapen voor een artiest die zijn rug recht hield.  Foto uit 1940 van een aantal kunstenaars in het Artiestenhofje aan de thee, vanaf links: Joh. De Vooy, Lucas Bauer en Theo Bitter. Verder
Jan Nobe, alias ‘Mr. Janno’ en zanger Peter Siers.
| ||||||